تحقیق عملکرد طرح تعمیم خدمات کتابخانه ای

بخشهایی از متن و معرفی تحقیق بررسی عملکرد طرح تعمیم خدمات کتابخانه ای

چکیده

ایجاد امکان دسترسی مستقیم به خدمات کتابخانه ها و بهره مندی از خدمات آنها به عنوان روش پیشنهادی برای تکمیل روشامانت بین کتابخانه ها ، حدود پنج سال پیش از سوی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران پیشنهاد و در قالبطرح تعمیم خدمات کتابخانه های تخصصی به افراد غیر عضوطی سال های 771374 به صورت آزمایشی به مرحله اجرا درآمد.

بر اساس این طرح ، افراد زیر پوشش می توانستند با ارائه کارت عضویت در طرح ، به کتابخانه ها مراجعه و از کلیه خدمات آنها در محل استفاده کنند و در صورت نیاز با ارائه کارتی به نام کارت امانت ، کتاب مورد نیاز خود را برای مدتی به امانت گیرند.

این طرح با زیر پوشش قرار دادن 190 کتابخانه وابسته به 64 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی زیر پوشش وزارت فرهنگ و آموزش عالی ، که در مجموع دارای 212/391/5 جلد کتاب بودند، تمهیداتی را برای دسترسی مستقیم حدود 772/36 دانشجوی تحصیلات تکمیلی و 565/15 عضو هیئت علمی رسمی و رسمی آزمایشی زیر پوشش به این منابع را فراهم آورد که در مجموع ، در طول اجرا ی آزمایشی ، 020/19 جلد کتاب در سطح 148 کتابخانه ، 54 دانشگاه و موسسه پژوهشی موجود در 31 شهر کشور توسط 179/7 دانشجوی تحصیلات تکمیلی و 520 عضو هیئت علمی مورد استفاده قرار گرفتند.

تعمیم خدمات مستقیم کتابخانهراهکاری است که امکان دسترسی مستقیم و بدون واسطه به خدمات و مجموعه های کتابخانه ها را بدون نیاز به عضویت درکتابخانه ها فراهم می آورد. این روش که در کنار روشامانت بین کتابخانه ها ، استفاده همزمان از خدمات و مدارک علمی موجود در کتابخانه های مختلف را تسهیل و تضمین می کند، مستلزم طراحی سیستمی بود که تمهیدات لازم را برای بهره مندی مستقیم از تمامی خدمات کتابخانه ها، از طریق رویه هایی هماهنگ و استاندارد، فراهم آورد. فراهم آوردن امکان دسترسی مستقیم می توانست بهره وری کتابخانه ها را از جنبه های زیر افزایش می دهد:

1) شعاع خدمات هر کتابخانه تا سطح کل کشور افزایش می یابد.

2) مدارک موجود در هر کتابخانه در سطح کشور قابلیت استفاده می یابند.

3) محدودیت خدمات کتابخانه ها به اعضای خاص از بین می رود.

4) بدون صرف هزینه خرید مدارک ، منابع کتابخانه هابا امکان استفاده همزمان از آنهاتقویت و شکاف بین وضعیت استاندارد و وضعیت موجود در کتابخانه ها از طریق کاهش نیاز به مجموعه های پایه در آنها کم می شود.

5) وحدت رویه برای استفاده از خدمات مستقیم کتابخانه ها ایجاد می شود و سردرگمی مراجعان در دنبال کردن رویه های مستقل هر کتابخانه به صورت جداگانه از بین می رود.

هدف و فایده این بررسی

هدف از بررسی عملکرد این طرح، تعیین چگونگی ارتباط دانشگاه ها و موسسه های پژوهشی زیر پوشش آن از نظر تبادل کتاب با یکدیگر، با توجه به میزان پراکندگی آنها در سطح شهرها، گرایش موضوعی و زبان کتاب های مبادله شده ، تراکم میزان مبادلات در ماه ها، فصل ها و سال های مختلف اجرا، و میزان خسارت های وارد شده در حین اجرای طرح است .